آثار و فواید نماز
1ـ از بین بردن گناهان
قرآن کریم می‌فرماید:
«و أقِم الصلوة طَرَفَی النّهار و زُلَفاً من اللّیل انّ الحسنات یُذهِبْنَ السیئات ذلک ذکری للذّاکرین» (2)
«در دو طرف روز و اوایل شب نماز را بپادار، چه آنکه حسنات، سیئات را از بین می برد. این تذکری است برای آنان که اهل تذکرند.»
در روایتی پیامبر اکرم (ص) فرمود:
«کسی که طبق دستور خداوند وضو بگیرد و نماز بخواند تمام گناهان گذشته‌اش آمرزیده می‌شود.» (3)
2ـ طهارت روح
پیامبر اکرم (ص) فرمود:
«مَثَل نماز در بین شما مَثَل نهری است که در نزد هر یک از شماست که در شبانه روز پنج بار خود را در آن می‌شویید و با این شست و شو دیگر چرک و آلودگی در شما باقی نمی‌ماند؛ گناهان نیز با نمازهای پنج گانه شست و شو می‌شوند.» (4)
3ـ راندن شیطان
پیامبر اکرم (ص) فرمود: «نماز، شیطان را روسیاه می‌کند.» (5)
4ـ بازداری از فحشاء و منکر
قرآن کریم می‌فرماید:
«انّ الصلاة تَنهی عن الفحشاء و المنکر» (6)
«نماز انسان را از زشتی‌ها و گناه باز می‌دارد.»
5ـ استقامت و پایداری
قرآن کریم می‌فرماید:
«یا ایها الذین آمنوا استعینوا بالصبر و الصلاة» (7)
«ای ایمان آورندگان! از صبر (روزه) و نماز یاری بجویید.»
از حذیفه روایت شده است که پیامبر اکرم (ص) هرگاه به اندوه یا مشکلی برخورد می‌کرد نماز می‌خواند. (8)
6ـ نزول رحمت الهی
امیر مؤمنان علی (ع) فرمود:
«هنگامی که مؤمن به نماز می‌ایستد، شیطان به طرف او می‌آید و به سبب رحمتی که آن مؤمن را از جانب خداوند در برگرفته، به او از روی حسد می‌نگرد.» (9)
7ـ استجابت دعا
پیامبر اکرم (ص) فرمود:
«برای کسی که نماز واجبی را بخواند، در نزد خدا یک دعای مستجاب وجود دارد.»
8ـ رسیدن به تمام خیرات
پیامبر اکرم (ص) فرمود: «نماز کلید هر خیری است.» (10)
9ـ تقرب به خداوند متعال
نیز از آن حضرت روایت شده که فرمود: «نماز، مایه تقرب مؤمن است.» (11)
10ـ وارد شدن به بهشت برین
رسول خدا (ص) فرمود: «نماز، کلید بهشت است.» (12)
آن حضرت در روایتی زیبا برای نماز ده ویژگی ذکر کرده است:
«نماز ستون دین است؛ و در آن ده ویژگی وجود دارد: نورانی شدن صورت، نورانی شدن قلب، آرامش دهنده جسم، انیس قبر، محل فرود رحمت، چراغ آسمان، باعث سنگینی کفه ترازوی اعمال صالح، باعث کسب خشنودی خداوند، بهای بهشت، سپر آتش؛ آن گاه فرمود: هر کس نماز را به پا دارد، به راستی دین خود را به پا داشته است و هر کس آن را ترک کند پس بی‌گمان دین خود را نابود کرده است.» (13)
در تفسیر نمونه نیز آثاری برای اقامه نماز ذکر شده است:
1ـ نماز سدی در برابر گناهان آینده است؛ چرا که روح ایمان را در انسان تقویت می‌کند و نهال تقوی را در دل پرورش می‌دهد، و می‌دانیم «ایمان» و «تقوی» نیرومندترین سد در برابر گناه هستند؛
از حکیم بودن خداوند می‌فهمیم که در وجوب و اقامه نماز فایده‌ها و آثار بسیار زیادی وجود دارد که چیزی جای آن را نمی‌گیرد.
2ـ نماز غفلت زداست؛ نماز به حکم اینکه در فواصل مختلف و در هر شبانه روز پنج بار انجام می‌شود، مرتباً به انسان اخطار می‌دهد، هشدار می‌دهد، هدف آفرینش و موقعیت او را در جهان به او گوشزد می‌کند؛
3ـ نماز، خودبینی و کبر را درهم می‌شکند؛ چه آنکه انسان وقتی در هر شبانه روز 17 رکعت و در هر رکعت دو بار در برابر خدا پیشانی بر خاک می‌گذارد، خود را ذره کوچکی در برابر عظمت او می‌بیند و پرده های غرور و خودخواهی را از خود کنار می‌زند؛
4ـ نماز وسیله پرورش فضائل اخلاقی و تکامل معنوی انسان است؛ چرا که انسان را از جهان محدود ماده و چهار دیوار عالم طبیعت بیرون می‌برد و به ملکوت آسمانها دعوت می‌کند؛ با فرشتگان هم صدا می‌شود و خود را بدون نیاز به هیچ واسطه در برابر خدا می‌بیند. تکرار این عمل در شبانه روز، آن هم با تکیه بر صفات خداوند، اثر قابل ملاحظه‌ای در پرورش فضایل اخلاقی در وجود انسان دارد؛
5ـ نماز قطع نظر از محتوای خود، با توجه به شرایط صحت، به پاکی در زندگی دعوت می‌کند؛ چرا که می‌دانیم مکان نمازگزار، لباس نمازگزار، آبی که با آن وضو یا غسل را انجام می‌دهد باید از هرگونه غصب و تجاوز به حقوق دیگران پاک باشد. بنابراین تکرار نماز در پنج وقت، خود دعوتی است به رعایت حقوق دیگران؛
6ـ نماز روح انضباط را در انسان تقویت می‌کند؛ چرا که دقیقاً باید در اوقات معینی انجام گیرد و تأخیر و تقدیم آن، هر دو، موجب بطلان نماز است. (14)
1- الصلاة، محمد محمدی ری شهری، ص 139.
2- سوره هود (11) آیه 114.
3- سنن ابن ماجه، ج 1، ص 447.
4- امالی مفید، ص 189.
5- الفردوس، ج 2، ص 405.
6- سوره عنکبوت (29) آیه 45.
7- سوره بقره (2) آیه 153.
8- مجمع البیان، ج 1، ص 217.
9- خصال، ص 632.
10- تنبیه الخواطر، ج 2، ص 76.
11- الجامع الصغیر، ج 1، ص 314.
12- عوالی اللآلی، ج 1، ص 322.
13- الاثنا عشریة، ص 327.
14- تفسیر نمونه، ج 16، ص 291 ـ 294
